ابطال کاهش ضرایب فوق العاده های مخصوص و جذب و محرومیت از مطب اعضای هیأت علمی غیر بالینی

ابطال بخشنامه سازمان برنامه و بودجه کشو ر در کاهش ضرایب فوق العاده های مخصوص و جذب و فوق العاده محرومیت از مطب اعضای هیأت علمی غیر بالینی (دادنامه شماره ۱۳۹۸۶۲۱ مورخ ۱۴‍۰۲/‍۰۵/۳۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)

شماره دادنامه: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۱۳۹۸۶۲۱

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۲/۵/۳۱

شماره پرونده: ۰۱۰۵۰۳۹

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقایان محمدجعفر کندی، عبدالرضا محمدی زندیه، علیرضا همتی، سیدصمد سجادی، محمود حکمی زنجانی، روح اله حیدری، شرمین خرازی، اکبر عزیزی فر، جاوید فریدونی، رضا کافی پور و خانم ها محبوبه رستمی، افسانه دهناد، جمیله مهدی زاده، مریم فرخ نیا، مهری کوه کن طالبخان، فریبا شیرالی، شکوه السادات خالو، سارا امامقلی پور سفید دشتی، شهره رفتاری، فائزه فقیهی، میترا قریب، میترا ذوالفقاری و منصوره کریم زاده قمصری با وکالت آقای مسلم آقائی طوق

طرف شکایت: سازمان برنامه و بودجه کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره ۶۷۵۰۷۱-۱۴۰۰/۱۲/۲۲ رئیس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور

ابطال کاهش ضرایب فوق العاده های مخصوص و جذب و محرومیت از مطب اعضای هیأت علمی غیر بالینی

گردش کار: آقای مسلم آقائی طوق به وکالت از شاکیان فوق الذکر و به موجب دادخواستی ابطال نامه های شماره ۸۲۵۲/م/۱۸-۱۴۰۰/۱۱/۱۹ و ۶۷۵۰۷۱-۱۴۰۰/۱۲/۲۲ رئیس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور و تبصره های ۵ و ۶ بند ۱۱ تصویب نامه شماره ۲۱۴۸۷/ت۵۹۸۲۶هـ- ۱۴۰۱/۲/۱۵ هیأت وزیران راخواستار شده و در مقام تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است:

“در نتیجه اعمال مصوبات مورد شکایت که مختلف بوده ولی کاملاً مرتبط می باشند، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از حقوق دریافتی تعداد زیادی از اعضای هیأت علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و از جمله موکلان اینجانب به یک باره کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که الزامات هر سه سند معترض عنه به جهات زیر مغایر با قوانین و مقررات است و موجبات تضییع حقوق موکلان اینجانب را فراهم آورده است.

خروج از صلاحیت:

۱- طبق ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب ۱۳۹۵، «دانشگاه ها، مراکز و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستان ها و پارک های علم و فناوری، بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی کشور، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی مصوب هیأت امنا که حسب مورد به تأیید وزیران علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستان ها به تأیید رئیس جمهور و در مورد دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی وابسته به نیروهای مسلح به تأیید رئیس ستاد کل نیروهای مسلح می رسد، عمل می کنند».

۲- در همین چارچوب آیین نامه اداری و استخدامی اعضای هیأت علمی دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور به تصویب هیأت های امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت بهداشت رسیده است و این امر در راستای اعمال صلاحیت های قانونی هیأت های امنا است که منبعث از احکام قانونی مندرج در بند ۱ فوق و نیز ماده ۷ قانون تشکیل هیأت های امنای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی مصوب جلسات ۱۸۱ و ۱۸۳ مورخ ۹ و ۱۳۶۷/۱۲/۲۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد.

۳- آیین نامه اداری و استخدامی اعضای هیأت علمی دانشگاه های علوم پزشکی (ویرایش نهایی اردیبهشت ۱۳۹۱)، به روشنی احکام لازم را درباره استخدام تمام وقت جغرافیایی بیان کرده است. ماده ۳ آیین نامه در تعریف عضو هیأت علمی تمام وقت جغرافیایی چنین بیان می دارد: «فردی است که به طور تمام وقت کامل و ۵۴ ساعت در هفته طبق برنامه تنظیمی مؤسسه در اختیار مؤسسه بوده و حق انجام کار انتفاعی تخصصی خارج از مؤسسه را ندارد.» همچنین ماده ۱۲ آیین نامه، استخدام در مرتبه استادیاری را به صورت تمام وقت جغرافیایی و استخدام در مرتبه مربی را به شکل تمام وقت مقرر کرده است. طبق ماده ۴۹ همین آیین نامه، برای برقراری فوق العاده تمام وقت جغرافیایی قراردادی فیمابین مؤسسه و عضو هیأت علمی منعقد می گردد. ماده ۵۰ و تبصره آن نیز به بیان چگونگی برقراری فوق العاده جذب و تعیین ضریب آن برای اعضای هیأت علمی تمام وقت جغرافیایی پرداخته و تعیین آن را در نهایت به تصویب هیأت امنا موکول می کند.

۴- هیأت های امنای دانشگاه های مختلف وابسته به وزارت بهداشت، در راستای اعمال این صلاحیت های قانونی و به استناد نامه شماره ۴۹۹۶/۲۰۹/د-۱۳۹۳/۹/۱۹ معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، افزایش میزان ضریب فوق العاده جذب و فوق العاده مخصوص اعضای هیأت علمی تمام وقت جغرافیایی (تبصره ماده ۵۰ آیین نامه اداری استخدامی به شرح فوق) از ۱/۲ به ۱/۶ از تاریخ ۱۳۹۳/۱۰/۱ به عنوان دستورکار مشترک هیأت های امنا در نظر گرفته و تصویب کرده اند.

۵- در مانحن فیه، هم سازمان برنامه و بودجه و هم هیأت وزیران ضمن خروج آشکار از صلاحیت وارد حوزه تصمیم گیری هیأت های امنا شده اند. سازمان برنامه و بودجه در الزام دانشگاه های علوم پزشکی به اصلاح (یا لغو) قرارداد فوق العاده محرومیت از مطب اعضای هیأت علمی غیرپزشکی (اعم از حکم و خارج حکم کارگزینی) و همچنین اصلاح ضرایب فوق العاده تمام وقت جغرافیایی از اجزاء فوق العاده جذب و مخصوص اعضای هیأت علمی غیر پزشکی از ۱/۶ به ۱/۳ خارج از صلاحیت خود رفتار کرده است. در حقیقت هر دو این موارد جزو صلاحیت های ذاتی هیأت های امنای دانشگاه های مزبور است که قبلاً راجع به آنها تصمیم گیری شده است.

مغایرت با قوانین و مقررات:

دو نامه صدرالذکر سازمان برنامه و بودجه و نیز مصوبه هیأت وزیران مغایر با ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب ۱۳۹۵ و مجموعه مقررات اداری و استخدامی دانشگاه های علوم پزشکی هستند و نظام استخدامی آنها را دگرگون می کنند. علاوه بر این، این سه سند مغایر با ماده واحده قانون اصلاح ماده ۲ قانون اجازه پرداخت حق محرومیت از مطب مصوب ۱۳۷۵/۱۰/۱۲ می باشند. همچنین مصوبات مورد شکایت مغایر با حقوق مکتسبه موکلان هستند. لذا تقاضای ترتب آثار ابطال از زمان تصویب مصوبات را دارم. “

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

نامه شماره ۶۷۵۰۷۱-۱۴۰۰/۱۲/۲۲

کلیه دانشگاه ها/دانشکده ها، مؤسسات آموزشی و پژوهشی وسازمان های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

باسلام و احترام

پیرو مکاتبات قبلی این سازمان موضوع اصلاح ضرایب فوق العاده های تمام وقت جغرافیایی اعضای هیأت علمی غیر بالینی (غیر پزشکی) دانشگاه ها، دانشکده ها و مؤسسات پژوهشی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با توجه به تفاهمات صورت گرفته در قالب صورت جلسه منعقده در شورای معاونین وزارت بهداشت و درمان تصویر پیوست در خصوص رشته های مشمول و نحوه اصلاح ضرایب فوق العاده های مخصوص و جذب و همچنین فوق العاده محرومیت از مطب برای اعضای هیأت علمی غیر بالینی (غیر پزشکی) وزارتخانه مذکور خواهشمند است با عنایت به این که تخصیص اسفندماه سال جاری بر همین اساس تنظیم و به خزانه داری کل کشور جهت پرداخت حقوق و مزایای کارکنان و اعضای هیأت علمی دانشگاه و مؤسسات وابسته ارسال گردیده است دستور فرمایید با قید فوریت حداکثر تا تاریخ ۱۴۰۰/۱۲/۲۳ اقدامات لازم جهت اجرای موارد مندرج در صورت جلسه مذکور از جمله اصلاح احکام کارگزینی مشمولین به شرح جدول ذیل را انجام و نتیجه را به این سازمان گزارش نمایند.

رشته های مشترک وزارت بهداشت و درمان و وزارت علوم

الف- رشته های گروه های عمومی	گروه معارف- گروه ادبیات- گروه کامپیوتر- گروه زبان- گروه فیزیک- گروه شیمی- گروه ریاضی- گروه آمار
ب- رشته های علوم پایه مشترک با وزارت علوم	۱) فیزیولوژی ورزشی
	۲) ایمنی، بهداشت و محیط زیست
	۳) بهداشت مواد غذایی
	۴) بیوشیمی
	۵) پلاسمای پزشکی
	۶) خانواده و سلامت جنسی
	۷) روانشناسی سلامت
	۸) زیست فناوری میکروبی
	۹) ژنتیک مولکولی
	۱۰) شیمی گرایش شیمی دارویی
	۱۱) مددکاری اجتماعی
	۱۲) مهندس صنایع گرایش سیستم های سلامت
	۱۳) میکروبیولوژی گرایش مختلف
	۱۴) پدافند جنگ شیمیایی و میکروبی هسته ای
	۱۵) حقوق پزشکی
	۱۶) ژنتیک
	۱۷) مهندسی پزشکی گرایش های مختلف
	۱۸) آمار گرایش های مختلف
	۱۹) مدیریت گرایش های مختلف
	۲۰) اقتصادگرایش های مختلف

بدیهی است تخصیص اعتبارات هزینه‌ای ماه ‌جاری منوط به اصلاح احکام و ارائه فایل اصلاحی به خزانه‌داری کل کشور می باشد. مفاد این نامه جایگزین نامه شماره ۸۱۴۲/م/۱۸ مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۱۲ می گردد.- رئیس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور “

علیرغم ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمائم آن به طرف شکایت تا زمان صدور رای در هیأت عمومی پاسخی دریافت نشده است.

در خصوص ابطال نامه شماره ۸۲۵۲/م/۱۸-۱۴۰۰/۱۱/۱۹رئیس امور سلامت و رفاه امور اجتماعی سازمان برنامه و بودجه، معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیأت عمومی و هیأت های تخصصی به لحاظ سبق رسیدگی نسبت به نامه مذکور و صدور دادنامه شماره ۱۴۲۶ الی ۱۴۳۳ مورخ ۱۴۰۱/۸/۱۷ هیأت عمومی، مستند به ماده ۸۵ قانون دیوان عدالت اداری دادنامه شماره ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۱۲۰۶۴۰۶-۱۴۰۲/۵/۱۴ مبنی بر قرار رد شکایت را صادر کرد. همچنین نظر به اینکه هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۰۲-۱۴۰۱/۱۰/۱۳ تبصره های ۵ و ۶ بند ۱۱ تصویب نامه شماره ۲۱۴۸۷/ت۵۹۸۲۶هـ-۱۴۰۱/۲/۱۵ هیأت وزیران را مغایر قانون و قابل ابطال تشخیص نداده است، لذا نسبت به این قسمت از خواسته شاکی نیز به استناد ماده ۸۵ قانون دیوان عدالت اداری، قرار رد شکایت به شماره ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۱۲۰۶۴۰۶-۱۴۰۲/۵/۱۴ صادر گردید.

رسیدگی به تقاضای ابطال نامه شماره ۶۷۵۰۷۱-۱۴۰۰/۱۲/۲۲ رئیس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور در دستورکار هیأت عمومی قرار گرفت.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۲/۵/۳۱ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیأت عمومی

اولاً، در نامه مورد شکایت به صورتجلسه منعقده در شورای معاونین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استناد شده و این در حالی است که با توجه به توضیحات ارائه شده توسط نمایندگان وزارت فوق در هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری، صورتجلسه مزبور به تأیید و امضای وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نرسیده و توسط وزارت مذکور نیز ابلاغ نگردیده است.

ثانیاً، به موجب آیین‌نامه اداری و استخدامی اعضای هیأت علمی دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور، هرگونه تغییر و اصلاح ضرایب فوق العاده مخصوص (موضوع تبصره ماده ۴۸) و فوق العاده جذب (موضوع ماده ۵۰) با تصویب هیأت امناء امکان پذیر است و لذا اقدام سازمان برنامه و بودجه کشور در صدور نامه مورد اعتراض، مقدم بر تصویب هیأت امناء با مقررات مذکور مغایرت دارد و با عنایت به مراتب فوق، نامه شماره ۶۷۵۰۷۱-۱۴۰۰/۱۲/۲۲ سازمان برنامه و بودجه کشور به لحاظ خروج مقام صادرکننده آن از حدود اختیارات خود مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ صدور ابطال می‌شود. این رای براساس ماده ۹۳ قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب ۱۴۰۲/۲/۱۰) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.

حکمتعلی مظفری- رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری